Elektriciteitsstation

Van 'spiegelpaleis' tot stroomhart van de regio

Van 'spiegelpaleis' tot stroomhart van de regio

Inhoudsopgave

  1. Het elektriciteitsstation Sint Maartensbrug
  2. Wat gebeurt er onder de motorkap?
  3. Van hoogspanning naar bruikbare stroom in onze huizen
  4. Voer voor techneuten; Primaire installatie (schakelinstallatie)
  5. Wat als er onverwacht iets misgaat?
  6. Wat als de stroom in het station uitvalt?
  7. Het ‘spiegelpaleis’ en de metamorfose
  8. Wat staat er nog te gebeuren?
  9. Hoe blijft de stroom betrouwbaar?
  10. Een station voor de toekomst

Het elektriciteitsstation Sint Maartensbrug

In een klein dorp als Sint Maartensbrug verwacht je misschien geen indrukwekkende technologie, maar achter de schermen speelt het lokale elektriciteitsstation een cruciale rol. Dit station zorgt ervoor dat duizenden huishoudens en bedrijven in onze regio elke dag van stroom worden voorzien.

Wat gebeurt er onder de motorkap?

Het antwoord daarop kwam in de vorm van een uitnodiging vanuit Liander naar de omwonenden van het elektriciteitsstation. Veel, heel veel aanmeldingen kwamen er binnen. Genoeg belangstelling dus! De ontvangst door Liander was met koffie en gebak waarna de groepen werden opgedeeld.

De algemene vraag van een ieder was, ‘hoe werkt dit nu precies’?
In dit artikel nemen we je mee op een rondleiding langs transformatoren, schakelinstallaties en een ontwerp dat ooit de gemoederen flink bezighield.

Van hoogspanning naar bruikbare stroom in onze huizen

Het elektriciteitsstation ontvangt zijn voeding vanuit onderstation De Weel (bij Zijdewind), waar de spanning nog een indrukwekkende 150.000 volt bedraagt. Dat is natuurlijk veel te hoog voor gebruik in huis, dus zetten enorme transformatoren de spanning om naar een beter hanteerbare 10.000 volt. Deze stroom gaat vervolgens naar kleinere stations in woonwijken, waar hij verder wordt teruggebracht tot de 230 volt die uit ons stopcontact komt.

Het station levert spanning aan zo’n 3.500 tot 4.000 kleinverbruik-aansluitingen én enkele grootverbruikers. Om een beeld te schetsen: de drie transformatoren in Sint Maartensbrug hebben elk een vermogen van 20.000 kilowatt. Dat is ongeveer gelijk aan 10.000 waterkokers die tegelijkertijd aan staan! Ze wegen samen maar liefst 38.000 kilo, waarvan 8.200 kilo uit speciale olie bestaat die wordt gebruikt voor koeling.

Een van de drie transformatoren staat altijd stand-by, zodat er bij een storing of onderhoud geen problemen ontstaan. Een leuk weetje is, dat het rendement van de transformator circa 96% is.

Voer voor techneuten; Primaire installatie (schakelinstallatie)

In de regelstations staan 2 stuks 10kV schakelinstallaties en 1 stuks 20kV schakelinstallatie. Vrijwel identiek qua functies, enkel ander spanningsniveau. De installaties bevatten een dubbele rail, waardoor binnenkomende en afgaande kabels altijd een back-up hebben. Bij geplande werkzaamheden of een storing kunnen ze overgaan op een andere rail.

Wat als er onverwacht iets misgaat?

Alles wat technisch en complex is kan een storing opleveren. Dat weten we wel van alles wat wijzelf in huis hebben staan. In het elektriciteitsstation ligt er continue een vinger aan de pols door middel van een optische dataverbinding vanuit het station met de twee hoofdkantoren van Liander. Bij eventuele storingen kan zo op afstand direct worden ingegrepen en daarmee wordt het leveren van de elektriciteit naar de klanten gewaarborgd. Het station bevat meerdere schakelinstallaties die ervoor zorgen dat stroom altijd een alternatieve route kan nemen bij onderhoud of storingen.

Wat als de stroom in het station uitvalt?

In het ergste geval zou de stroomvoorziening in het station ook uit kunnen vallen. Ook daarin is voorzien. In dit geval worden de computers, die zorgen voor de aansturing van de technische installatie, gevoed vanuit een eigen batterijopslag.

Het 'spiegelpaleis' en de metamorfose

Een elektriciteitsstation is niet alleen een technisch hoogstandje, maar ook een bouwwerk dat in het landschap past. Dat laatste was in Sint Maartensbrug even een uitdaging. Het oorspronkelijke ontwerp met een spiegelende gevel werd door omwonenden niet bepaald enthousiast ontvangen en kreeg al snel de bijnaam ‘het spiegelpaleis’.

Gelukkig werd er geluisterd naar de bezwaren en volgden drie werksessies met buurtbewoners, de architect (The Cloud Collective) en landschapsarchitect Urban Synergy. Het resultaat? Een nieuw ontwerp met natuurlijke materialen zoals Platowood populier (een verduurzaamd type hout), antracietkleurige aluminium deuren en een bakstenen plint. Rondom het station komen rietoevers, struiken en kruidenrijk grasland om het beter in de omgeving op te laten gaan.

Wat staat er nog te gebeuren?

Het elektriciteitsstation Sint Maartensbrug is bouwkundig klaar. Dit betekent dat het nog niet volledig operationeel is. Komend jaar worden de transformatoren geïnstalleerd en wordt het gebouw volgehangen met de techniek die nodig is om het elektriciteitsstation aan te sluiten op het elektriciteitsnet.

Binnenkort wordt ook gestart met de aanleg van de laatste middenspanningskabels die worden aangesloten op Sint Maartensbrug. Deze komen te liggen in het gebied vanaf het elektriciteitsstation tot aan de kust. In totaal gaat er in dit gebied nog 200 kilometer kabel de grond in. Dit is het langste kabeltracé dat wordt aangesloten op dit station.

De laatste kabels gaan vanaf het tweede kwartaal van dit jaar de grond in, in het gebied achter Sint Maartensbrug. Naar verwachting is alles in 2027 gereed.

Hoe blijft de stroom betrouwbaar?

Maar waarom was dit station eigenlijk nodig? Simpel gezegd: zonder dit extra station zou de afstand tot het elektriciteitsstation in Schagen te groot zijn, waardoor de spanning te veel zou schommelen. Met de groeiende vraag naar elektriciteit – denk aan warmtepompen en elektrische auto’s – is het dus geen overbodige luxe!

Een station voor de toekomst

Naast een solide energievoorziening is er ook aandacht voor duurzaamheid. Het terrein wordt zo groen mogelijk ingericht, met alleen verharding waar noodzakelijk. Parkeerplaatsen bestaan uit grasbetontegels en natuurlijke begroeiing helpt het station in het landschap op te laten gaan.

Wat ooit begon als een plan voor een glanzend spiegelpaleis, is nu een functioneel en toekomstbestendig elektriciteitsstation dat zorgt voor een stabiele stroomvoorziening in de regio. Een stille kracht, maar een die onmisbaar is in ons dagelijks leven!